jak na komendę
  • do komisariatu na tych dziewięć dni
    4.12.2015
    4.12.2015
    Szanowni Państwo,
    proszę o rozstrzygnięcie, jak powinnam zapisać:
    dzwonić do komisariatu
    czy
    na komisariat?
    Podobnie: do komendy czy na komendę, do pogotowia czy na pogotowie?
    Ponadto:
    te dziewięć dni były mu potrzebne
    czy
    te dziewięć dni było mu potrzebne?
    Z poważaniem
    AK
  • Na prawo most, na lewo most…
    16.11.2014
    16.11.2014
    Witam Panów Profesorów i Panie Profesor!
    Jak sie mówi poprawnie po polsku: na prawo, na lewo czy w prawo, w lewo? W podręcznikach języka polskiego napisanych dla Węgrów raz występuje na, a następnie w. Może jest poprawnie i tak, i tak? Czy jest różnica w znaczeniu użycia jednej czy drugiej formy?
    Bardzo dziękuję za odpowiedź! Serdeczne pozdrowienia z Debrecen!
    Á.P. Éva
  • naraz kontra na raz
    20.03.2020
    20.03.2020
    Dzień dobry! Chciałabym wrócić do rozróżnienia pisowni na raz/naraz. Myślałam, że rozstrzygającym kryterium jest tu akcent (jeśli pada na na, piszemy razem, jeśli na raz, piszemy osobno, por. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/na-raz-i-naraz;13420.html, lecz okazuje się, że tak nie jest. W haśle na raz w WSO widnieje bowiem znaczenie ‘za jednym zamachem’, co zostało wykorzystane w Dyktandzie nad Dolinką. Jak rozróżnić zatem na raz – ‘za jednym zamachem’ od naraz – ‘jednocześnie’?
  • naraz/ na raz raz jeszcze
    9.04.2020
    9.04.2020
    Chciałabym raz jeszcze wrócić do kwestii rozróżnienia naraz/na raz. Bardzo dziękuję za poradę z 20 marca. Jednak w takim razie wyjaśnienia wymaga hasło w „Wielkim słowniku ortograficznym”, w którym jest wyraźnie napisane: „na raz = na jeden raz, za jednym zamachem”. Uprzejmie proszę o pomoc, jak to pogodzić z poprzednią poradą. Jak w tym kontekście prawidłowo zapisać np. jeść trzy paluszki na()raz, za dużo pytań na()raz, nie próbuj zapoznać się z wszystkimi na()raz?
    Bardzo dziękuję za pomoc.
  • Straż Miejska czy straż miejska?
    23.12.2002
    23.12.2002
    Dzień dobry,
    Mam dwa pytania, jedno dotyczące ortografii: Straż Miejska, Straż Graniczna, ale policja? Z taką pisownią spotykam się w prasie. Czy zawsze powinno się je pisać dużymi literami? Czy może podobnie jak w przypadku sądów, szpitali, innych instytucji: łódzka straż miejska, ale Straż Miejska w Łodzi? A co ze Strażą Graniczną?
    Dziękuję
    Magda
  • lewoskręt i prawoskręt
    22.05.2006
    22.05.2006
    „GDDK zleci przebudowę skrzyżowania i wykonanie lewoskrętu’’. To chyba nowe znaczenie słowa, dotychczas lewoskręt był manewrem, i to głównie zakazywanym. W Internecie piszą też o prawoskrętach, wprowadzanych i przebudowywanych. Co jednak oznacza „brak prawoskrętu’’:
    – że nie ma drogi w prawo?
    – że jest droga, lecz jest zakaz skrętu?
    – że jest droga, wolno skręcić, ale nie ma wybudowanego prawoskrętu – pasa?
    I czy prawoskręt jako manewr jest wystarczająco obecny w użyciu, by znaleźć się w słownikach?
  • Poprawność niektórych konstrukcji składniowych z bezokolicznikiem (np. pobiegli pomóc, wrócił zamknąć dom, wybrali się odwiedzić wujka itp.)

    30.07.2021
    30.07.2021

    Dzień dobry.

    Jestem ciekawa poprawności zbitek typu: wybrali się odwiedzić, poszli zrobić, iść pomagać, wrócił zmienić buty itd.

    Kiedyś wyczytałam (chyba tutaj), że jest to bodajże rusycyzm, bo winno się wstawić by, gdy chodzi o język polski: wybrali się, by odwiedzić itd.

    Troszkę to dziwnie brzmi dla ucha przyzwyczajonego do tych pierwszych rozwiązań.

    Niestety nie mogę odnaleźć tej porady, a chciałam się upewnić, czy dobrze zapamiętałam, a jeśli tak, jaka reguła o tym mówi.

    Bardzo dziękuję.

  • ćwiczebny

    26.04.2023
    26.04.2023

    Szanowni Państwo,

    Przymiotniki zakończone na "ebny" zdają się w większości pochodzić od wyrazów z przyrostkiem -ba. Od liczby mamy liczebny, od chwalby – chwalebny itd., z nielicznymi wyjątkami typu wielebny – z tym, że w wyrazie "wielbić" ta litera "b" nadal występuje. Jak jednak powstał wyraz "ćwiczebny"? Wiadomo, że końcowo od czasownika ćwiczyć, ale czy jego istnienie znaczy, że -ebny jest samodzielnym przyrostkiem? Czy może istnieje jakaś "ćwiczba"?

  • nazwy instytucji
    6.12.2015
    6.12.2015
    Szanowni Państwo,
    jak powinnam zapisać: komendant główny policji Adam Kowalski
    czy
    komendant główny Policji Adam Kowalski?
    A może wszystko od dużej litery?
    Dodatkowo:
    warszawski Sąd Okręgowy czy warszawski sąd okręgowy,
    Komenda Główna Milicji Obywatelskiej czy komenda główna Milicji Obywatelskiej (również ze skróconym MO),
    Komenda Główna Policji czy komenda główna Policji?
    Z góry dziękuję za pomoc.
    A.C.
  • Wezwanie

    4.02.2022

    Dzień dobry,

    otrzymałem wezwanie na czynności sprawdzające. Czy zwrot nie powinien brzmieć wezwanie do czynności sprawdzających?

    Bardzo proszę o informację w tej sprawie.

    Pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego